آشنایی با ارائه شفاهی

در مقاله قبل از سایت اسلاید مستر با مقاله عوامل و شرایط مهم در یک ارائه خوب آشنا شدیم حال قصد داریم که در این مقاله با آشنای با ارائه شفاهی و خصوصیات سخنرانی علمی و آکادمیک آشنا شویم.

ارائه شفاهی نوعی انتقال است که رسانه اصلی آن، کلام یا گفتار است. ارائه کننده ایده مورد نظرش را با استفاده از گفتار و برخی امکانات دیگر به مخاطب منتقل می کند. ساخت و پرداخت جملات که بعضی از آنها پیش اندیشه و بعضی فی البداهه هستند، به هر حال نیاز به نوعی “انشاء مطلب” دارد. از این رو ارائه شفاهی در معنای عام به انشای خطابی نیز مرسوم است.

ارائه شفاهی، به مثابه نوعی انتقال اطلاعات، دارای خصوصیات زیر است:

حضوری است (مخاطب در حضور است، البته کنفرانس مجازی هم وجود دارد)، قابل استناد نیست (مگر آنکه گفتار به نحوی ضبط شود)، به خاطر محدودیت زمانی به اندازه ارائه کتبی مشروح نیست و ممکن است در معرض خطر ناقص بودن باشد، کنترل کیفی-کمی آن دشوار است و مهارت خاصی لازم دارد، تعداد مخاطبین معمولاً کمتر از تعداد مخاطبین ارائه کتبی است، از نظر آرایش و سبک بیان نیز ضوابط ارائه کتبی را ندارد و ارائه کننده میتواند از چند سبک بیانی استفاده کند، تاثیر گذاری اش می تواند سریع باشد، هر چند اثرش در مخاطب لزوماً دیرپای نیست، امکان تبادل نظر بین ارائه کننده و مخاطب وجود دارد و به بیان دیگر نوعی انتقال اطلاعات دو سویه است، از نظر مجموعه امکانات از ارائه کتبی غنی تر است، به ویژه “زبان بدن” امکانی بسیار موثر در این نوع انتقال اطلاعات است، ممکن است با هدف آگاه سازی و یا مجاب کردن مخاطب و جلب نظر موافق اون انجام شود و لذا از این نظر ارائه شفاهی ممکن است “آگاه کننده” یا “مجاب کننده” باشد.

انواع ارائه شفاهی عبارتند از: سخنرانی عمومی، تدریس، سخنرانی علمی و آکادمیک، قرائت نثر و شعر.

خصوصیات سخنرانی عمومی

خصوصیات مهمتر این نوع ارائه به شرح زیر است:

در این نوع ارائه شفاهی، معمولاً از امکانات شنیداری و دیداری استفاده نمی شود، به طور انفرادی صورت می گیرد، مدت زمان آن حدود نیم ساعت و گاه بیشتر است، ارائه کننده باید آیین سخنوری را بشناسد و با فن خطابه آشنا باشد، شخصیت سخنران و حرکات و رفتارش حین سخنرانی، در موفقیت یا عدم موفقیت سخنرانی تاثیر زیاد دارد، مناسبت هایش گوناگون است و محتویاتش نیز طبعا تابع متناسب با آن است، وضع روحی-عاطفی و احساسی مخاطب در این نوع ارائه عامل مهمی است، شرایط زمانی-مکانی و اجتماعی نیز می تواند عامل مهمی باشد.

خصوصیات کلی تدریس (ارائه تعلیمی)

برخی از خصوصیات مهمتر این نوع ارائه عبارتند از:

معمولاً از امکانات شنیداری و دیداری استفاده می شود، هدف اصلی آن آموزش است، ارائه کننده باید شیوه تدریس را بداند، براساس یک طرح درس مشخص انجام می شود که قبلاً باید آماده شده باشد، معمولاً مخاطبین چندان اطلاعاتی از موضوع ندارند، مخاطبین موظف به رعایت آداب خاص هستند، مخاطبین ملزم به دریافت هستند، کسب اطمینان از انجام فراروند دریافت و درک، بسیار حائز است، حتماً باید با کنترل کمی و کیفی دقیق انجام شود، مخاطبین از نظر دانش و آگاهی در موضوع ارائه، معمولاً با یکدیگر هم سطح و زیر سطح ارائه کننده هستند.

خصوصیات سخنرانی علمی و آکادمیک

بعضی از خصوصیات مهمتر این نوع ارائه به شرح زیر است:

خاص محافل علمی و آکادمیک است، معمولاً در کنفرانس، سمینار، سمپوزیوم و … انجام می شود، موضوع آن غالباً تخصصی است، از انواع امکانات شنیداری و دیداری در این نوع ارائه استفاده می شود. اگر استفاده به جا و درست باشد، ارائه مطلوب تر می شود، مدت زمان آن بین ۱۰ تا ۲۵ دقیقه است، معمولا به طور انفرادی انجام می شود هر چند گاه ممکن است موضوعی را بیش از یک نفر و براساس یک طرح ارائه چند نفره ارائه نمایند، محتوایش را باید با دقت آماده کرد و از این نظر تمام مراحل یک ارائه کتبی (غیر از مرحله تنظیم ساختار سه بخشی) را باید انجام داد، هر چند گاه صورت کتبی این نوع ارائه شفاهی هم باید کاملاً آماده شود تا به مخاطبین عرضه گردد، نیازی نیست که سخنران به طور کامل آیین سخنرانی بداند اما هر چه با آداب سخنرانی بیشتر آشنا باشد موفق تر است، مخاطبین ممکن است از نظر دانش و آگاهی علمی در سطوح مختلف بوده و حتی بعضی از آن ها امکان دارد فرا سطح ارائه کننده باشند، حضور در جلسه ارائه آداب خاص دارد که اهل دانش و فن باید در محافل علمی رعایت کنند، ممکن است ماهیتاً از نوع ارائه شفاهی اطلاع دهنده یا از نوع ارائه شفاهی مجاب کننده باشد، حتماً باید براساس یک طرح زمانبندی مشخص انجام شود.

امیدوارم از این مطلب هم راضی بوده باشید و مورد استفاده شما عزیزان قرار گرفته باشد.

اگر این مطلب برای شما مفید بود، لطفا با نظر دادن به این مطلب ما را در بهتر کردن مطالب آموزشی یاری کنید.